พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย พุทธวงศ์ 10. ปทุมุตตรพุทธวงศ์
[24] พระเทวิลเถระและพระสุชาตเถระเป็นพระอัครสาวก
พระเถระนามว่าสุมนะเป็นพระอุปัฏฐาก
ของพระศาสดาพระนามว่าปทุมุตตระ
[25] พระอมิตาเถรีและพระอสมาเถรีเป็นพระอัครสาวิกา
ต้นไม้เป็นที่ตรัสรู้ของพระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น
ชาวโลกเรียกว่า ต้นสน
[26] อมิตอุบาสกและติสสอุบาสกเป็นอัครอุปัฏฐาก
หัตถาอุบาสิกาและสุจิตตาอุบาสิกาเป็นอัครอุปัฏฐายิกา
[27] พระมหามุนีทรงมีพระวรกายสูง 58 ศอก
ทรงงดงามดังทองคำที่ล้ำค่า
ทรงมีพระลักษณะอันประเสริฐ 32 ประการ1
[28] กำแพง บานประตู ฝาเรือน ต้นไม้ และภูผาสูง
ก็กำบังพระรัศมีของพระองค์นั้น ในที่ 12 โยชน์โดยรอบไม่ได้
[29] ขณะนั้น มนุษย์ทั้งหลายมีอายุประมาณ 100,000 ปี
พระองค์ก็ทรงดำรงพระชนมายุประมาณเท่านั้น
ทรงช่วยหมู่ชนให้ข้ามพ้นได้เป็นจำนวนมาก
[30] พระองค์พร้อมกับสาวกนั้น ทรงช่วยหมู่ชน
ให้ข้ามพ้นได้เป็นจำนวนมาก
ทรงตัดความสงสัยของชนทั้งปวงแล้ว
ทรงรุ่งเรือง ดับไปเหมือนกองไฟไม่มีเชื้อดับไป
[31] พระชินพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ
เสด็จดับขันธปรินิพพานที่นันทาราม
พระสถูปอันประเสริฐของพระองค์
ที่นันทารามนั้นสูง 12 โยชน์ ฉะนี้แล
ปทุมุตตรพุทธวงศ์ที่ 10 จบ
เชิงอรรถ :
1 ดูเชิงอรรถหน้า 10 ในเล่มนี้
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย พุทธวงศ์ 11. สุเมธพุทธวงศ์
11. สุเมธพุทธวงศ์
ว่าด้วยพระประวัติของพระสุเมธพุทธเจ้า
[1] สมัยต่อจากพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ
ได้มีพระชินเจ้าพระนามว่าสุเมธะ ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก
หาผู้กระทบกระทั่งได้ยาก ทรงมีพระเดชรุ่งเรือง
ทรงประเสริฐสุดในบรรดาสัตว์โลกทั้งปวง
[2] ทรงมีพระเนตรสุกใส มีพระพักตร์ชื่นบาน
มีพระวรกายสูงสง่า ทรงแสวงหาประโยชน์เกื้อกูลแก่สรรพสัตว์
ทรงเปลื้องสัตว์เป็นจำนวนมากให้หลุดพ้นจากเครื่องพันธนาการ
[3] พระพุทธเจ้าทรงบรรลุพระโพธิญาณอันอุดม
ทรงประกาศพระธรรมจักรที่สุทัสสนนคร
[4] แม้ในการที่พระองค์ทรงแสดงธรรม
ได้มีการบรรลุธรรม 3 ครั้ง
เทวดาและมนุษย์ประมาณ 100,000 โกฏิ ได้บรรลุธรรม ครั้งที่ 1
[5] อีกเรื่องหนึ่ง พระชินเจ้าทรงทรมานยักษ์ชื่อว่ากุมภกรรณ์
เทวดาและมนุษย์ประมาณ 90,000 โกฏิ ได้บรรลุธรรม ครั้งที่ 2
[6] อีกเรื่องหนึ่ง พระองค์ผู้มีพระยศนับไม่ได้
ทรงประกาศอริยสัจ 4
เทวดาและมนุษย์ประมาณ 80,000 โกฏิ ได้บรรลุธรรม ครั้งที่ 3
[7] พระชินเจ้าพระนามว่าสุเมธะ ผู้แสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่
ได้มีการประชุมแห่งพระขีณาสพผู้ปราศจากมลทิน
มีจิตสงบระงับ ผู้คงที่ 3 ครั้ง
[8] ในกาลที่พระชินเจ้าเสด็จเข้าไปยังสุทัศนนคร
พระขีณาสพจำนวน 100 โกฏิ มาประชุมกัน
[9] อีกเรื่องหนึ่ง เมื่อภิกษุทั้งหลายกรานกฐิน ณ เทวกูฏบรรพต
พระขีณาสพประมาณ 90 โกฏิ มาประชุมกัน เป็นครั้งที่ 2
